ترجمه، نقد و بررسی مدخل «Exegesis» (تفسیر و مفسران) از دایرة المعارف قرآن لیدن(EQ)، سید محمد موسوی مقدم، کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، استاد راهنما: دکتر محمد جواد نجفی، استاد مشاور: دکتر سید رضا مؤدب، دانشگاه قم، 1386
در این پایان‌نامه دو مقاله از دایرة المعارف قرآن لیدن ترجمه و نقد شده است. این دو مقاله عبارت اند از: تفسیر قرآن در دوره کلاسیک و ادوار میانه(دوره اول اسلام) نوشته کلود ژیلو، و تفسیر قرآن در دوره جدید و معاصر نوشته راترود ویلانت. آن مشتمل بر چهار فصل با این عناوین است: معرفی و نقد دایرة المعارف قرآن لیدن، ترجمه و نقد مقاله تفسیر قرآن در دوره کلاسیک و ادوار میانه، ترجمه و نقد مقاله تفسیر قرآن در دوره جدید و معاصر.ادامه مطلب... استاد آیت‌ا... معرفت، دین‌اندیشی نوگرا بود که از ژرفای سنت علمی شیعه برخاست و در عرصة قرآن‌پژوهی، چهره‌ای یگانه یافت.ادامه مطلب...
گروه اندیشه: پایان‌نامه «بررسی تحلیلی اسباب ورود حدیث نبوی در صحاح سته و کتب اربعه» نوشته‌ی «حمزده حاجی» است که در دانشگاه قم دفاع شده و در نمایشگاه پانزدهم قرآن به نمایش گذاشته شده است. به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، بخش دانشگاهی نمایشگاه بین المللی قرآن کریم امسال شاهد غرفه ای با نان «پایان‌نامه‌ها» است که پایان‌نامه‌های برگزیده قرآنی کشور را از دانشگاه‌های سرتاسر کشور در خود جای داده است. با فراخوان مرکز توسعه و ترویج فعالیت‌های قرآنی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به تمام دانشگاه‌های کشور، دانشگاه‌ها خود به انتخاب پایان‌نامه‌های برتر قرآنی اقدام کردند که اثرهای برگزیده هریک به دبیرخانه ششمین دوره معرفی پایان‌نامه‌های برتر قرآنی کشور ارسال شدند که تا پایان نمایشگاه امسال برترین آنها در سه مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکترا توسط هیئت داوران منصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری معرفی خواهند شد. سرویس اندیشه ایکنا با توجه به کفه سبک توجه و حمایت از پژوهش‌های قرآنی و اقدامات محتوایی در کشور در مقایسه با مسابقات حفظ و قرائت و فعالیت‌های ترویجی برآن است تا در حد توان خویش پایان‌نامه‌های برگزیده ارسال‌شده از سوی دانشگاه‌ها را معرفی کند تا گامی هرچند کوچک در بخش پژوهش برداشته شود. پایان‌نامه «بررسی تحلیلی اسباب ورود حدیث نبوی در صحاح سته و کتب اربعه» نوشته‌ی «محمد حاجی»، دانشجوی دانشگاه قم است که با راهنمایی دکتر «محمدجواد نجفی» و مشاوره «سیدرضا مودب» در سال 1386 دفاع شده است. براساس آیات متعدد قرآن کریم، اطاعت از رسول خدا (ص) واجب و در حکم اطاعت از خداست و این مهم، جز با پیروی از اقوال، افعال و تقریرات آن حضرت (ص) که حدیث نامیده می‌شود، تحقق پیدا نمی‌کند. به‌همین دلیل است که حدیث به عنوان دومین منبع تشریع محل رجوع مسلمانان قرار گرفته و از حجیت و اعتبار خاصی برخوردار است. حال با اهمیتی که حدیث در اندیشه اسلامی دارد لازم است قبل از هر چیز در جهت فهم و برداشت درست از آن اقدام و سپس بدان عمل شود. در همین راستا و به‌منظور دست‌یابی به این هدف دانشمندان اسلام اصول قواعد و انواع مختلف علوم حدیث را بنیان‌گذاری کرده تا با به کارگیری آنها بتوان به فهم درست احادیث نایل آمد. از آن‌جا که بخشی از احادیث باتوجه به اسباب، عوامل، شرایط و مقتضیات زمانی و مکانی بیان گردیده‌‌اند که شناسایی و آگاهی از آنها به فهم و برداشت صحیح از احادیث کمک می‌کند. از طرف دیگر، بی‌توجهی و عدم شناخت آن اسباب، موجب سوی برداشت و فهم احادیث برخلاف مقصود شارع می‌گردد. علم اسباب ورود حدیث از جانب متخصصان علوم اسلامی پایه‌گذاری شد که با توجه به نقش و جایگاهی که این علم در فهم و درک احادیث معصوم (ع) دارد، موضوع این پژوهش قرار گرفته است. اسباب ورود حدیث آن‌گونه که شایسته آن است و باتوجه به نقشی که در فهم احادیث دارد از جانب علمای متقدم به ویژه در قرون اولیه مورد عنایت قرار نگرفته و لذا هیچ اثری از آن دوران طلایی اسلام به دست ما نرسیده است ولی رفته رفته در سده‌های بعد، برخی از دانشمندان به آن اهتمام خاصی نشان داده و آثاری را پیرامون آن نگاشته که تعدادی از آنها موجود اند. در دوران معاصر به دلیل نیاز مبرم به حدیث جهت پاسخ‌گویی به نیازهای روز و نیز دفع شبهات مخالفان و معاندان اسلام، دانشمندان و محققان توجه بیشتری به علم اسباب ورود حدیث نموده و آثار قابل توجهی را درباره آن به رشته تحریر درآورده اند که بساری از آنها مورد شناسایی قرار گرفته و در این پایان‌نامه معرفی گشته اند. در این تحقیق تحت عنوان بررسی تحلیلی اسباب ورود حدیث نبوی در صحاح سته و کتب اربعه به صورت تطبیقی و بین فرقه‌ای مسائل و مباحث مربوط به علم اسباب ورود حدیث در محدوده و چهارچوب صحاح سته اهل سنت و کتب اربعه امامیه در پنج فصل مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و ضمن بیان تعریف و اهمیت اسباب ورود حدیث، به فواید شناخت اسباب ورود حدیث پرداخته شده که مهم‌ترین این فواید عبارتند از: تخصیص عام، تقیید مطلق، تبیین مجمل، تشخیص نسخ، بیان علت حکم، تفسیر الفاظ مبهم، رفع تعارض، ترجیح بین احادیث، شناخت روایات تقیه‌ای، آشنایی با افرادی که حدیث خطاب به آنها یا درباره آنها صادر شده است، تسهیل حفظ احادیث و شناخت احکام موقت و دائمی. در این پایان‌نامه سه نوع تقسیم‌بندی برای سبب ورود حدیث ارائه گردیده که هرکدام به صورت جداگانه تحت عنوان انواع سبب ورود حدیث از جهت صدور، انواع سبب ورود حدیث از جهت نقل راویان و انواع سبب ورود حدیث از نظر زمان مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند. اعتبار هریک از انواع مذکور و معایب و آفت‌هایی که سبب ورود حدیث ممکن است با آنها رو‌به‌رو باشد؛ از قبیل ضعف ارسال انقطاع جعل و ... از مباحث دیگری است که به آنها پرداخته شده است. در بخش دیگری از این تحقیق، ارتباط سبب ورود حدیث با علوم دیگر؛ از جمله سبب نزول قرآن، تاریخ و فقه اسلامی مورد پژوهش قرار گرفته است. آیا همه احادیث دارای سبب ورود ـ به معنای اصطلاحی ـ می‌باشد؟ آیا سبب ورود حدیث، همچون سبب نزول قرآن در فهم و کشف مراد احادیث موثر است؟ آیا سبب ورودهای منقول برای احادیث سبب دار، همگی بر فهم احادیث تأثیر می‌گذارند؟ آیا احادیثی که سببب ورودی برای آنها نقل نشده است، قابل فهم نیستند؟ از چه راه‌هایی می‌توان سبب ورود را شناسایی کرد؟ در سبب ورود، عموم لفظ معتبر و ملاک است یا خصوص سبب؟ همه این‌ها سوالاتی هستند که پایان‌نامه حاضر در صدد پاسخ‌گویی به آنها است.
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محمد جواد نجفی ( یکشنبه 86/12/19 :: ساعت 4:44 عصر )
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محمد جواد نجفی ( یکشنبه 86/12/19 :: ساعت 4:17 عصر )
بررسی اسباب ورود حدیث نبوی در صحاح سته و کتب اربعه در یک پایان‌نامه
جایگاه حدیث
اطاعت از رسول خدا (ص) واجب و در حکم اطاعت از خداست و این مهم، جز با پیروی از اقوال، افعال و تقریرات آن حضرت (ص) که حدیث نامیده می‌شود، تحقق پیدا نمی‌کند
اهمیت علم اسباب ورود حدیث
در دوران معاصر به دلیل نیاز مبرم به حدیث جهت پاسخ‌گویی به نیازهای روز و نیز دفع شبهات مخالفان و معاندان اسلام، دانشمندان و محققان توجه بیشتری به علم اسباب ورود حدیث نموده و آثار قابل توجهی را درباره آن به رشته تحریر درآورده اند که بساری از آنها مورد شناسایی قرار گرفته و در این پایان‌نامه معرفی گشته اند
دریغا که ستاره پرفروغ سپهر ادب وایمان چهره در نقاب خاک کشید .
بی چون و چرا شهیدی یگانه ای فرهنگ ساز و تاریخ پرداز بود که بیش از نیم قرن برفراز قله فرهنگ و تمدن اسلام و ایران ایستاد و چندین نسل از شاگردان فرهیخته به آستان فرزانگی این مرز و بوم هدیه کرد .دریغاکه فرهنگ عمومی جامعه ما چندان وی رانمی شناسد چه باک که جامعه فرهنگی ما فرهنگ آفرینان وارسته و پارسای خویش را ارج خواهد نهاد یادش گرامی و راه تابناکش جاودانه باد.
امید که باز ازو سخن بگوییم و بشنویم .
