ادعای اصلی ملاصدرا این بود که پیوند قرآن با برهان و عرفان٬ پیوندی سازمند و منطقی برای دریافت حقایق است و مکتب وی نیز بر همین اساس پایهریزی شده است.
حجت الاسلام «علیاکبر صادقیرشاد»٬ رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه دربارهی تجلی قرآن در آثار ملاصدرا گفت: قرآن به عنوان ضلعی از اضلاع اساسی تفکر ملاصدرا مطرح است تا آنجا که این نگرش در بزرگترین اثر علمی و فلسفی ملاصدرا که به نام «اسفار اربعه» است مشاهده میشود. با وجود اینکه این کتاب یک دایرةالمعارف علمی، فلسفی است از اندک شمار آثار گسترده فلسفه اسلامی که مباحث آن کاملاً منطبق بر تعقل و برهان است.
نویسندهی کتاب «فلسفه دین» در ادامه افزود: صدرالمتألهین در «اسفار اربعه»، افزون بر 700 آیه را مورد استناد و استشهاد قرار داده است تا آنجا که میتوان گفت بین فیلسوفان٬ کسی به اندازه او به قرآن اهتمام نداشته و از قرآن ملهم و متأثر نبوده است؛ لذا میتوان گفت افکار قرآنی در آثار ملاصدرا تجلی و ظهور داشته است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد چگونگی تأثیر قرآن در آثار ملاصدرا افزود: تأثیر تعالیم قرآن به عنوان یکی از سه ضلع پایهی تفکر ملاصدرا٬ به صورت مستقیم است تا آنجا که مشتمل بر عمده آثار ایشان است. در واقع قرآن به صورت یک تفسیر ناتمام و به طور مستقیم در «اسفار» مطرح شده است؛ یعنی اگر کسی استشهادات قرآنی «اسفار» را استخراج کند شاید به عنوان یک کتاب تفسیری محدود، در دو جلد قابل انتشار باشد.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در مورد سبک تفسیری ملاصدرا بیان داشت: مواجهی ملاصدرا با قرآن به صورت حکمی و فلسفی است و در تفسیر صدر المتألهین بیش از تفاسیر مشابه روش تأویل فلسفی وجود دارد در واقع میتوان گفت روش تفسیری ملاصدرا به روش عقلی و سپس تأویلی نزدیک است. وقتی کسی به استنباط قرآن و مفاهیم آن بپردازد، آرا و نظرات خاصی به وجود میآید تا آنجا که میتوان گفت در همه جای تفسیر صدرالمتألهین توجیه قرآنی از برهان فلسفی وجود دارد.
رشاد در ادامه تصریح کرد: همانطور که میتوان از اسفار ایشان دو جلد تفسیر استخراج کرد از تفسیر ایشان نیز میتوان یک جلد فلسفه با مبنای قرآنی استخراج کرد؛ لذا بسیاری از آرای فلسفی ملاصدرا که نیازمند به پشتیبانی وحی بوده است ذیل برخی آیات به نحو مبسوطی در تفسیر آمده است و برخی آیاتی که در کتب فلسفی از باب استشهاد و گاهی در حد تطبیق مورد استناد قرار داده به صورت تفصیل مطرح کرده است و لذا در اینجا فهرست مفصلی از آرای فلسفی مطرح شده ـ که در تفسیر رنگ قرآنی پیدا کرده است ـ را میتوان به دست آورد.
منبع: خبر گزاری قرآنی ایران